ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมาคำว่า Soft power ถูกพูดถึงบ่อยมากในประเทศไทย ซึ่งหลาย ๆ คนอาจจะเคยได้ยินผ่านหูกันมาบ้าง และอาจจะเกิดความสงสัยว่าจริง ๆ แล้ว คำว่า Soft power คืออะไร ซึ่งในบทความนี้เราก็จะพาไปทำความรู้จักกับ Soft power และ 5 Soft power แบบไทย ๆ แปลงวัฒนธรรมไทยให้มีมูลค่าเพิ่มในทางเศรษฐกิจกันค่ะ
Soft power คือ การสร้างอำนาจรูปแบบหนึ่ง ด้วยวิธีการอย่างหนึ่งที่ดึงดูดให้ประเทศอื่นเกิดการมีส่วนร่วม โน้มน้าวให้เกิดการเปลี่ยนแปลงพฤติกรรม และความคิด สามารถให้ผู้อื่นทำหรือคิดในสิ่งที่เราต้องการได้ โดยใช้ค่านิยม และบรรทัดฐานที่เรามี (Value and Norms) เป็นการดึงดูดที่มากกว่าการใช้กำลังอำนาจในการเข้าไปบีบบังคับหรือควบคุมพฤติกรรม และความคิดของผู้อื่น
5 Soft power แบบไทย ๆ แปลงวัฒนธรรมไทยให้มีมูลค่าเพิ่มในทางเศรษฐกิจ
การสร้าง Soft power ให้กับประเทศไทย ต้องมีการวางแผนกลยุทธ์ในระยะยาวที่สามารถยืดหยุ่น และเปลี่ยนแปลงได้อย่างรวดเร็วตามสถานการณ์ปัจจุบัน ซึ่งกลไกการพัฒนาเศรษฐกิจยุคใหม่ที่มุ่งหวังสร้างซอฟต์ พาวเวอร์ให้กับประเทศไทยสามารถอาศัยศักยภาพพื้นฐานจากต้นทุนทางวัฒนธรรม และความคิดสร้างสรรค์ที่มีอยู่แล้ว มาพัฒนาต่อยอดให้เกิดมูลค่าทางเศรษฐกิจได้ในวงกว้าง
Soft Power ของไทย มีนโยบายต่อเนื่องในการสนับสนุน Soft Power และอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ของไทย มุ่งส่งเสริมวัฒนธรรมที่มีศักยภาพ 5F ให้กลายเป็นสินค้าทางส่งออกทางวัฒนธรรมสำคัญของไทย ได้แก่ อาหาร (Food) ภาพยนตร์ และวีดิทัศน์ (Film) การออกแบบแฟชั่นไทย (Fashion) ศิลปะการป้องกันตัวแบบไทย (Fighting) และเทศกาลประเพณีไทย (Festival) ซึ่งประเทศไทยมีศักยภาพในความหลากหลายของประเภทผลงาน ผลิตภัณฑ์ บริการ รวมถึงการสร้างคอนเทนต์ที่สามารถก้าวขึ้นสู่เวทีโลกได้อย่างทัดเทียมนานาประเทศได้ โดยสิ่งที่น่าสนใจ และน่าสนับสนุนให้เป็น Soft Power ของไทยนั้น มีดังนี้
มวยไทย หรือ Thai Boxing เป็นศิลปะการป้องกันตัวแบบไทย ตกทอดเป็นมรดกทางวัฒนธรรมที่หยั่งรากลึกในประวัติศาสตร์ไทยมาอย่างยาวนาน โดยมวยไทยมีหลัก 5 ประการ คือ ประเพณี เกียรติยศ ความเคารพ ความยุติธรรม และความเป็นเลิศ คนไทยภาคภูมิใจในมรดกทางวัฒนธรรมนี้มาก และพยายามจะส่งเสริมให้เป็นที่รู้จักในระดับนานาชาติ พัฒนาศิลปะมวยไทยซึ่งเป็นศิลปะการต่อสู้ประจำชาติไทยไปสู่ระดับสากล
ภาพยนตร์ไทย รวมไปถึงละคร ซีรีส์ และเพลง ซึ่งสิ่งเหล่านี้ของไทยได้เข้าถึงคนต่างชาติมานานแล้ว ละครไทยบางเรื่องถูกซื้อลิขสิทธิ์ไปฉายในต่างแดน ซื้อลิขสิทธิ์ไปผลิตซ้ำ ภาพยนตร์ไทยบางเรื่องได้รับการยอมรับในระดับโลก ยิ่งในเวลานี้ซีรีส์วายของประเทศไทย ก็เป็นอีกหนึ่งในปัจจัยในการทำให้คนต่างชาติหันมาสนใจคอนเทนต์ความบันเทิงจากประเทศไทยเพิ่มขึ้น และทำให้การส่งออกคอนเทนต์ความบันเทิงของไทยหลากหลายขึ้นด้วย
ผ้าไทย เป็นผ้าท้องถิ่นคุณภาพดี ที่ปัจจุบันมีการนำผ้าไทยต่าง ๆ ไปสร้างสรรค์เป็นผลงานให้ดูทันสมัย ใช้งานได้หลากหลาย ประยุกต์ปรับเปลี่ยนตามแฟชั่น ทำให้เข้าถึง และจับต้องได้มากขึ้น ตั้งแต่ผ้าไหมที่สวมใส่ เสื้อผ้า งานตกแต่งบ้าน เฟอร์นิเจอร์ สินค้า OTOP และสินค้าส่งออก ซึ่งแพร่หลายทั้งใน และต่างประเทศ จึงเป็นการเผยแพร่เอกลักษณ์ความเป็นไทยผ่านเนื้อผ้า อีกทั้งเพิ่มมูลค่าของผลิตภัณฑ์ และมีส่วนช่วยเพิ่มรายได้ให้แก่เกษตรกรท้องถิ่น ที่มีอาชีพเกี่ยวกับการเพาะเลี้ยงหรือเพาะปลูกวัตถุดิบที่นำมาใช้เป็นเส้นใยในการทำผ้าไทย
อาหารไทย ด้วยความโดดเด่นของอาหารไทยที่มีความเป็นเอกลักษณ์ โดยเฉพาะรสชาติอาหารไทยที่ได้รับความนิยมจากชาวต่างชาติเสมอมา โดยหนึ่งในข้อได้เปรียบของอาหารไทย คือ ด้วยภูมิศาสตร์ของบ้านเราที่ทำให้มีวัตถุดิบคุณภาพดีที่มีความหลากหลาย นอกจากเมนูอาหารที่โด่งดังแล้ว วัตถุดิบต่าง ๆ ยังส่งออกทำให้เพิ่มมูลค่าวัตถุดิบในอาหารไทยได้เป็นอย่างดี ซึ่งอาหารไทยมีความโดดเด่นทั้งในเรื่องของรสชาติ คุณค่าทางโภชนาการ ตลอดจนการตกแต่งที่งดงามเป็นเอกลักษณ์ โดยสามารถแบ่งอาหารไทยออกได้เป็น 2 ประเภทคือ อาหารคาว และอาหารหวาน
เทศกาลสงกรานต์ ประเพณีสงกรานต์ เป็นหนึ่งในประเพณีที่มีความโดดเด่น ที่เชื่อว่าจะสามารถยกระดับไปสู่ระดับชาติ และนานาชาติได้ เนื่องจากประเพณีสงกรานต์ มีกิจกรรมมากมายให้ได้ทำตั้งแต่เช้าจนถึงค่ำ ทั้งการทำบุญตักบาตร การสรงน้ำพระ การก่อเจดีย์ทราย การปะแป้ง เล่นน้ำสงกรานต์ ซึ่งประเพณีสงกรานด์เป็นประเพณีที่แสดงถึงอัตลักษณ์ของความเป็นไทยของเราได้ดี จึงเป็นอีกหนึ่ง Soft Power ขับเคลื่อนสู่ระดับโลก เพื่อส่งเสริมประเพณีสงกรานต์ที่ทรงคุณค่า สู่สายตาต่างชาติมากยิ่งขึ้น
สรุป
Soft power มีความแตกต่างกันไปในแต่ละประเทศ จึงเป็นเครื่องมือสำคัญที่จะช่วยเพิ่มมูลค่า เศรษฐกิจสร้างสรรค์ หรือ Creative Economy ที่มาจากองค์ความรู้ต่าง ๆ ทรัพย์สินทางปัญญา และการวิจัย ซึ่งเชื่อมโยงกับวัฒนธรรม พื้นฐานทางประวัติศาสตร์การสั่งสมความรู้ของสังคม เทคโนโลยีแ ละนวัตกรรม เพื่อใช้ในการพัฒนาธุรกิจ การผลิตสินค้า และบริการในรูปแบบใหม่ ซึ่งสร้างมูลค่าเพิ่มทางเศรษฐกิจหรือคุณค่าทางสังคมอย่างได้ผล
โดย Soft Power ของประเทศไทย จะมุ่งส่งเสริมวัฒนธรรมที่มีศักยภาพ 5F ให้กลายเป็นสินค้าทางส่งออกทางวัฒนธรรมสำคัญของไทย ได้แก่ อาหาร (Food) ภาพยนตร์ และวีดิทัศน์ (Film) การออกแบบแฟชั่นไทย (Fashion) ศิลปะการป้องกันตัวแบบไทย (Fighting) และเทศกาลประเพณีไทย (Festival) จะเป็นการสร้างโอกาส และช่องทางใหม่ ๆ ผลักดันอุตสาหกรรมสร้างสรรค์ และ Soft Power กลายเป็นสินค้าส่งออกทางวัฒนธรรมสำคัญของไทย
เกี่ยวกับ Ricco
บริษัท ริคโค จำกัด เริ่มดำเนินธุรกิจเมื่อปี พ.ศ. 2539 เราให้บริการออกแบบ และผลิตสื่อสิ่งพิมพ์ทุกชนิด ด้วยเครื่องพิมพ์ระบบ Offset และ Digital ที่ทันสมัยที่สุด สามารถรองรับงานพิมพ์ได้หลากหลายประเภท เรามีความเป็นมืออาชีพและครบวงจรทางด้านสื่อสิ่งพิมพ์ (One Stop Service) ด้วยประสบการณ์มากกว่า 24 ปี ทำให้เราสร้างสรรค์งานพิมพ์คุณภาพอยู่เสมอ
ทั้งนี้เรายังมีบริการป้อนข้อมูลหรือบริการคีย์ข้อมูลใบสมัคร แบบฟอร์มต่างๆ บริการจัดการ ปรับปรุง แก้ไข ตรวจสอบฐานข้อมูลเพื่อให้มั่นใจว่าข้อมูลที่มีอยู่ยังคงเป็นข้อมูลที่สมบูรณ์ บริการตรวจสอบข้อมูลตามเงื่อนไข การตลาดทางตรงในรูปแบบสื่อสิ่งพิมพ์ สามารถเจาะจงลูกค้าเฉพาะกลุ่ม ซึ่งเราจะสร้างความพึงพอใจแก่ลูกค้า เพื่อให้เป็นโรงพิมพ์ที่ลูกค้าไว้วางใจ
ขอบคุณรูปภาพจาก https://www.freepik.com/ และ https://www.matichon.co.th/
