กล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ หรือกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด มักเกิดขึ้นอย่างเฉียบพลัน ซึ่งเกิดจากกลไกลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือดหัวใจที่ตีบแคบอยู่ก่อนแล้ว และคนที่เป็นกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบเฉียบพลัน จะมีอาการแน่นหน้าอกเป็นอาการเตือนที่สำคัญ หากปฐมพยาบาลหรือรักษาไม่ทัน อาจถึงแก่ชีวิตได้ ดังนั้น ในบทความนี้เราจะพาทุกคนไปทำความรู้จักกับภาวะกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบเฉียบพลัน ว่าสาเหตุเกิดจากอะไร และมีอาการอย่างไร เพื่อให้เรารู้เท่าทันโรค และได้รับการรักษาอย่างทันท่วงค่ะ
สัญญาณเตือน ! กล้ามเนื้อหัวใจอักเสบเฉียบพลัน
กล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ คืออะไร ?
กล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ (Myocarditis) เป็นโรคที่เกิดการอักเสบบริเวณกล้ามเนื้อหัวใจ ทำให้การสูบฉีดโลหิตเพื่อส่งไปเลี้ยงส่วนต่าง ๆ ในร่างกายลดลง และอาจส่งผลให้หัวใจเต้นผิดจังหวะ เกิดลิ่มเลือดอุดตันหัวใจ กระทั่งหัวใจล้มเหลว ซึ่งเป็นอันตรายถึงชีวิตได้ โดยภาวะนี้หากเกิดขึ้นอย่างกะทันหันจะเรียกว่า กล้ามเนื้อหัวใจอักเสบเฉียบพลัน (Acute Myocarditis) สามารถพบผู้ป่วยได้ทุกเพศ ทุกวัย
สาเหตุของกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ
- การติดเชื้อไวรัส ซึ่งเป็นสาเหตุที่พบบ่อยที่สุด เช่น อะดีโนไวรัส หรือไวรัสที่ทำให้เกิดโรคหวัด, คอกซากีไวรัส ที่ทำให้เกิดโรคมือเท้าปาก, พาร์โวไวรัส ที่ทำให้เกิดผื่น, ไวรัสเอชไอวี สาเหตุของโรคเอดส์, ไวรัสเฮอร์ปีส์ ที่ทำให้เกิดโรคเริม รวมทั้งโคโรนาไวรัส ที่เป็นสาเหตุของโรคโควิด-19
- การติดเชื้ออื่น ๆ เช่น แบคทีเรีย เชื้อรา ปรสิต
- การได้รับยาบางชนิด เช่น ยาที่ใช้รักษามะเร็ง ยาปฏิชีวนะ
- การใช้สารเสพติด
- การได้รับสารเคมีหรือสารพิษบางชนิด เช่น คาร์บอนมอนอกไซด์ ตะกั่ว รังสีบางชนิด พิษจากงู พิษจากแมลงกัดต่อย
- ผลพวงมาจากอาการป่วยที่เกี่ยวกับความผิดปกติของระบบภูมิคุ้มกัน เช่น โรคลูปัส
อาการของกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ
กล้ามเนื้อหัวใจ มีหน้าที่สำคัญในการบีบ และคลายตัว เพื่อสูบฉีดเลือดไปเลี้ยงส่วนต่าง ๆ ของร่างกาย หากอักเสบขึ้นมาในระยะแรกอาจจะยังไม่แสดงอาการอะไรออกมาเลย บางคนมารู้ตัวเมื่อมีอาการหนักแล้ว อย่างไรก็ตาม อาการทั่วไปที่พอจะสังเกตเห็นได้ มีดังนี้
- เจ็บหน้าอก แน่นหน้าอก
- อ่อนเพลีย อ่อนแรง เหนื่อยง่าย
- วิงเวียน เป็นลม หมดสติ
- หายใจลำบาก หายใจสั้นลง หายใจถี่ขณะพักหรือระหว่างทำกิจกรรม
- ใจสั่น หัวใจเต้นเร็ว หัวใจเต้นผิดจังหวะ
- มือบวม ขาบวม เท้าบวม นอนราบไม่ได้
- หากเกิดจากการติดเชื้อจะมีอาการคล้ายไข้หวัด เช่น มีไข้ ปวดศีรษะ ปวดเมื่อยตามตัว ท้องเสีย อาเจียน ซึม เบื่ออาหาร
กล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ อันตรายหรือไม่ ?
ภาวะกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบอาจส่งผลให้การทำงานของหัวใจมีปัญหา เช่น หัวใจเต้นผิดจังหวะ หัวใจหยุดเต้น หรือหัวใจวาย เพราะไม่สามารถสูบฉีดไปเลี้ยงส่วนต่าง ๆ ได้เพียงพอ อีกทั้งอาจเกิดลิ่มเลือดในหัวใจหลุดไปอุดตันที่เส้นเลือดสมอง ทำให้เป็นโรคหลอดเลือดสมองได้อีก ซึ่งภาวะแทรกซ้อนเหล่านี้ล้วนเป็นอันตรายถึงแก่ชีวิต
การรักษากล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ
- การรักษาด้วยยา ส่วนใหญ่จะเป็นการให้ยาคอร์ติโคสเตียรอยด์ (Corticosteroids) เพื่อลดการอักเสบ, ยารักษาโรคหัวใจ เพื่อลดความเสี่ยงต่อการเกิดลิ่มเลือดในหัวใจ และยาขับปัสสาวะ เพื่อช่วยกำจัดของเหลวส่วนเกินในร่างกาย กรณีมีความดันโลหิตสูงก็จะให้ยาลดความดันร่วมด้วย
- การรักษาด้วยการผ่าตัด และหัตถการอื่น ๆ หากผู้ป่วยมีอาการรุนแรง แพทย์จำเป็นต้องใช้เครื่องมืออื่น ๆ ร่วมรักษาด้วย เช่น การให้ยาทางหลอดเลือดดำ, การใช้เครื่องช่วยการไหลเวียนของเลือด (VAD), การใส่บอลลูนปั๊มหัวใจ (IABP) หรือการใช้เครื่องช่วยพยุงการทำงานของหัวใจ และปอด (ECMO) เป็นต้น รวมทั้งการผ่าตัด และการปลูกถ่ายหัวใจในกรณีที่ผู้ป่วยมีกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบอย่างรุนแรง
การปฏิบัติตัวเมื่อป่วยกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ
- รับประทานยาให้ตรงเวลา ห้ามหยุดยาเอง
- รับประทานอาหารที่มีโซเดียมต่ำ งดของเค็ม เพราะอาหารที่มีรสเค็มมากอาจส่งผลให้เกิดภาวะน้ำคั่ง น้ำท่วมปอด นำไปสู่อาการหัวใจล้มเหลว
- งดสูบบุหรี่ งดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน เช่น กาแฟ ชา เครื่องดื่มชูกำลัง เพราะจะไปเพิ่มความเสี่ยงภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ
- งดออกกำลังกายหนัก ๆ เล่นกีฬาหนัก ๆ หรือทำกิจกรรมที่ทำให้หัวใจเต้นแรง จนกว่าอาการจะดีขึ้น โดยส่วนใหญ่จะต้องพักหัวใจประมาณ 3-6 เดือน
- พบแพทย์ตามนัดอย่างสม่ำเสมอ
กล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ หายเองได้ไหม ?
กล้ามเนื้อหัวใจอักเสบอาจหายเองได้ เช่น กรณีที่เป็นผลข้างเคียงมาจากการฉีดวัคซีนโควิด-19 ชนิด mRNA ส่วนในกรณีที่เกิดจากสาเหตุอื่น ๆ ต้องขึ้นอยู่กับอาการ และระยะเวลาที่ป่วย เพราะในบางคนอาจมีอาการไม่รุนแรง หรือไม่รู้ตัวว่าป่วยเลยไม่ได้รักษา แต่หากยังมีอาการบ่อย ๆ กล้ามเนื้อหัวใจก็จะเสียหายหนักขึ้น เพิ่มความเสี่ยงต่อภาวะแทรกซ้อนอื่น ๆ เช่น หัวใจเต้นผิดจังหวะ หัวใจล้มเหลว ที่เป็นอันตรายมากยิ่งขึ้น
การป้องกันภาวะกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ
เนื่องจากสาเหตุของการเกิดโรคนี้ยังไม่เป็นที่แน่ชัด ดังนั้น สิ่งที่ทำได้คือการป้องกันการติดเชื้อโรคต่าง ๆ โดยเฉพาะเชื้อไวรัส ซึ่งเป็นสาเหตุหลัก เช่น
- ล้างมือบ่อย ๆ เพื่อลดการสะสม และแพร่เชื้อโรค
- สวมหน้ากากอนามัย เมื่อต้องอยู่ในสถานที่ที่มีคนเยอะ ๆ
- ไม่อยู่ใกล้ชิดผู้ป่วยที่เป็นหวัด โควิด-19 หรือโรคทางเดินหายใจอื่น ๆ จนกว่าจะหายดี
- ฉีดวัคซีนป้องกันโรคเป็นประจำทุกปี เช่น วัคซีนป้องกันหัดเยอรมัน วัคซีนป้องกันไข้หวัดใหญ่ รวมทั้งวัคซีนโควิด-19 ซึ่งจริง ๆ แล้วโอกาสที่จะเกิดภาวะกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบจากการฉีดวัคซีนโควิด-19 มีน้อยมาก เมื่อเทียบกับความเสี่ยงกล้ามเนื้อหัวใจที่เกิดขึ้นจากการติดเชื้อโควิด
- หลีกเลี่ยงการใช้สารเสพติด
- ป้องกันตัวเองจากการติดเชื้อเอชไอวี เช่น สวมถุงยางอนามัยเมื่อมีเพศสัมพันธ์ ไม่ใช้เข็มฉีดยาร่วมกัน
สรุป
เนื่องจากอาการกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบค่อนข้างคล้ายกับอาการหัวใจวาย ดังนั้น หากใครรู้สึกเจ็บหน้าอกบ่อย ๆ หอบเหนื่อยง่าย หายใจถี่ ควรรีบไปพบแพทย์เพื่อวินิจฉัยสาเหตุที่แท้จริง และหากมีอาการแบบเฉียบพลัน อยู่ ๆ ก็หน้ามืด ตาลาย ใจสั่น หัวใจเต้นเร็ว ให้รีบขอความช่วยเหลือโดยเร็ว เพื่อให้ได้รับการรักษาได้ทันท่วงที ดังนั้น อย่าลืมดูแลสุขภาพ ทั้งเรื่องอาหารการกิน การออกกำลังกาย และหมั่นสังเกตตัวเองอยู่เป็นประจำนะคะ
เกี่ยวกับ Ricco
บริษัท ริคโค จำกัด เริ่มดำเนินธุรกิจเมื่อปี พ.ศ. 2539 เราให้บริการออกแบบ และผลิตสื่อสิ่งพิมพ์ทุกชนิด ด้วยเครื่องพิมพ์ระบบ Offset และ Digital ที่ทันสมัยที่สุด สามารถรองรับงานพิมพ์ได้หลากหลายประเภท เรามีความเป็นมืออาชีพและครบวงจรทางด้านสื่อสิ่งพิมพ์ (One Stop Service) ด้วยประสบการณ์มากกว่า 24 ปี ทำให้เราสร้างสรรค์งานพิมพ์คุณภาพอยู่เสมอ
ทั้งนี้เรายังมีบริการป้อนข้อมูลหรือบริการคีย์ข้อมูลใบสมัคร แบบฟอร์มต่างๆ บริการจัดการ ปรับปรุง แก้ไข ตรวจสอบฐานข้อมูลเพื่อให้มั่นใจว่าข้อมูลที่มีอยู่ยังคงเป็นข้อมูลที่สมบูรณ์ บริการตรวจสอบข้อมูลตามเงื่อนไข การตลาดทางตรงในรูปแบบสื่อสิ่งพิมพ์ สามารถเจาะจงลูกค้าเฉพาะกลุ่ม ซึ่งเราจะสร้างความพึงพอใจแก่ลูกค้า เพื่อให้เป็นโรงพิมพ์ที่ลูกค้าไว้วางใจ
ข้อมูล: https://www.pptvhd36.com/ , https://health.kapook.com/ และ https://www.siphhospital.com/
รูปภาพ: https://www.freepik.com/
